08.05.2015 r. w budynku Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego odbyła się XVIII Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu: Problemy Społeczeństwa Informacyjnego. Tym razem tematem przewodnim był dostęp do informacji publicznej i spowodowane jego brakiem wykluczenie społeczne.
Konferencja, organizowana przez Katedrę Społeczeństwa Informacyjnego WNEiZ US, przy współudziale Oddziału Zachodniopomorskiego Polskiego Towarzystwa Informatycznego odbywa się w ramach ogólnopolskiego programu obchodów Światowego Dnia Społeczeństwa Informacyjnego, objętego patronatem władz państwowych, a ponadto stanowi jeden z elementów większego wydarzenia regionalnego, jakim są Infotrendy ?- Szczecińskie Dni Informatyki.
Konferencję otworzyła Przewodnicząca Komitetu Programowego ? prof. dr hab. Agnieszka Szewczyk, wprowadzając zgromadzonych w tematykę spotkania.
Zastępca dyrektora Wydziału Informatyki Urzędu Miasta Szczecin ? Marek Dymek omówił rolę i zadania Biuletynu Informacji Publicznej oraz Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej, a w dalszej części wystąpienia przedstawił narzędzia open data, umożliwiające zautomatyzowane ujednolicanie i udostępnianie danych publicznych w postaci zgodnej z otwartymi standardami.
Następnie głos zabrały dr Joanna Papińska-Kacperek z Uniwersytetu Łódzkiego oraz dr Krystyna Polańska ze Szkoły Głównej Handlowej. Panie dokonały analizy zaawansowania poziomu realizacji idei Open Government Data (OGD) w wybranych krajach. Otwarty rząd (Open Government) to nowy sposób organizacji działań w państwie, który polega na wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi informatycznych do komunikowania się z obywatelami, w celu zwiększenia ich współudziału w rządzeniu. Natomiast otwarte dane to takie, z których można swobodnie korzystać, przetwarzać je i udostępniać bez żadnych ograniczeń prawnych, technicznych czy społecznych. Prelegentki przedstawiły koszty i efekty tego typu inicjatyw oraz dokonały analizy poziomu zaawansowania technicznego wybranych portali OGD.
Kolejnym referentem był Dyrektor Urzędu Statystycznego w Szczecinie, dr Dominik Rozkrut, który przedstawił wyniki badań w zakresie umiejętności cyfrowych jako czynnika rozwoju gospodarki opartej na wiedzy.
Po przerwie wystąpił kierownik Biura ds. Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego – Krzysztof Kozakowski, który przybliżył uczestnikom konferencji aspekty włączenia cyfrowego i przeciwdziałania wykluczeniu. Przywołał wypowiedź pierwszego ministra do spraw informatyzacji – profesora Michała Kleibera, który w 2010 roku powiedział iż ?to jak będzie wyglądać nasze przyszłe życie, w dużym stopniu zależy od naszych umiejętności wykorzystywania nowoczesnych technik informatycznych?. Następnie przytoczył dane ilościowe dotyczące stopnia dostępu do Internetu oraz jego wykorzystania z podziałem na województwa, wiek, wykształcenie i status społeczno-zawodowy obywateli. Na wykresach zaprezentował skalę wykluczenia cyfrowego. W podsumowaniu przedstawił wybrane dokumenty strategiczne, rekomendacje oraz inicjatywy zmierzające do rozwijania kompetencji cyfrowych w społeczeństwie.
Świadomość mieszkańców Szczecina odnośnie do prawa do informacji publicznej przedstawił mgr inż. Maciej Możejewski, doktorant na Uniwersytecie Szczecińskim, reprezentujący Instytut Otwartego Społeczeństwa. Prelegent dokonał też ciekawego porównania efektywności wnioskowego trybu dostępu do informacji w czterech różnych miastach: Szczecinie, Malmö, Warszawie i Stockholmie. Podczas eksperymentu jaki przeprowadził okazało się, że odpowiedź na wniosek najszybciej, bo już po 12 minutach nadeszła z Malmö, ze Stockholmu po 3 dniach, ze Szczecina po 8 dniach, natomiast z Warszawy dopiero po 14 dniach!
Jako kolejna głos zabrała mgr inż. Justyna Wnuk. Na bazie własnych doświadczeń właścicielki firmy zajmującej się szkoleniami informatycznymi, dokonała analizy sposobów eliminacji zjawiska wykluczenia cyfrowego, i co za tym idzie również społecznego, wśród seniorów. W 2003 roku z komputera korzystało zaledwie 0,9% osób po 65 roku życia. Obecnie odsetek ten wynosi ponad 14%. Jednak to wciąż bardzo mało biorąc pod uwagę możliwości zastosowania technologii informacyjnej w codziennym życiu oraz fakt, iż bywają sprawy, które załatwić można jedynie przez Internet.
Po kolejnej przerwie dr Joanna Papińska-Kacperek, tym razem w zespole z mgrem inżynierem Aleksandrem Wassilewem ze Szkoły Głównej Handlowej, omówiła stan udostępniania oraz stopień wykorzystania elektronicznych usług publicznych w czterech krajach Unii Europejskiej: Francji, Wielkiej Brytanii, Polsce oraz Bułgarii. W podsumowaniu prelegenci stwierdzili, że poziom implementacji e-administracji uzależniony jest od ogólnego stanu gospodarki danego kraju.
Temat kontynuował dr inż. Ireneusz Miciuła z Uniwersytetu Szczecińskiego, przedstawiając dane dotyczące korzystania z usług e-administracji w państwach Unii Europejskiej. 42% obywateli UE korzysta z usług e-administracji. W najbardziej zaawansowanych pod tym względem krajach odsetek obywateli korzystających z e administracji wynosi ponad 60%, a należą do nich Dania, Wielka Brytania, Szwecja i Finlandia. Zdaniem 80% obywateli usługi publiczne on-line pozwalają zaoszczędzić czas, 76% docenia ich wygodę i elastyczność, 62% uważa, że dzięki nim wydaje mniej pieniędzy.
W Polsce poziom zaawansowania rozwoju e-usług publicznych wynosi 35% (wśród krajów UE-25 ? 68%). W dalszej części wystąpienia dr Miciuła przedstawił dane statystyczne odnoszące się do sposobów zapewnienia bezpieczeństwa dla informacji wrażliwych. Na wykresach zobrazował odsetek instytucji publicznych w państwach UE, które posiadają formalnie zdefiniowaną politykę bezpieczeństwa ICT (Polska w tym rankingu zajęła 4 miejsce od końca), stosują zdalną kopię zapasową, rejestrację zdarzeń dla analizy incydentów naruszających bezpieczeństwo oraz stosują metody identyfikacji i uwierzytelniania.
Jako ostatnia wystąpiła Anna Kozicka – studentka studiów magisterskich na kierunku ?Informatyka i Ekonometria? na Uniwersytecie Szczecińskim. Zaprezentowała możliwości systemów informacji geograficznej w społeczeństwie informacyjnym. Opowiedziała czym są mapy cyfrowe oraz wskazała zalety elektronicznego przetwarzania danych (w tym przede wszystkim łatwą i szybką ich aktualizację). Pani Kozicka omówiła funkcje i potencjał kilku znaczących portali geoprzestrzennych, takich jak: www.geoportal.gov.pl, www.geo.stat.gov.pl, www.arcgis.com, www.openstreetmap.org.
Konferencja spełniła swoje zadanie. Udało się bowiem stworzyć forum do owocnej wymiany myśli, poglądów i doświadczeń w obszarze rozwoju społeczeństwa informacyjnego, a w szczególności zgodnie z tegoroczną tematyką konferencji ? w zakresie dostępu i wykorzystania informacji publicznej przez obywateli.
W ramach konferencji rozstrzygnięty został również konkurs uczniowski i studencki na prace (w formie prezentacji, plakatów, rozprawek, projektów) z obszaru dotyczącego funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym.
Komisja konkursowa nagrodziła Krzysztofa Sikorę oraz Damiana Gąsiorowskiego ? uczniów z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Nojego w Czarnkowie, a wśród studentów, występującą podczas konferencji, Annę Kozicką z Uniwersytetu Szczecińskiego, a także cztery studentki z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałczu: Lucynę Krajkowską, Małgorzatę Postawę oraz Martę Kuczerkę i Martę Błaszczyk.
dr Ewa Krok